[81] Ik heb nooit de omvang van het Skythische volk precies kunnen achterhalen. Nee, uiteenlopend zijn de berichten die ik over hun aantallen heb gehoord. Het zijn er heel veel, maar weinig als het op échte Skythen aankomt. Zoveel heb ik echter van hen te zien gekregen: een plek tussen de rivieren Borysthenes en Hypanis die Exampaios genoemd wordt. Ik heb ze eerder genoemd[1] en gezegd dat daar een bittere bron is en dat het water dat daaruit stroomt de Hypanis ongeschikt maakt om ervan te drinken. Op die plek staat een bronzen vat, zes keer zo groot zelfs als het mengvat aan de monding van de Pontos dat door Pausanias, zoon van Kleombrotos, is opgesteld.[2]
Voor wie het nog niet eerder heeft gezien, geef ik de volgende beschrijving. Dat bronzen vat van de Skythen kan met gemak 15.000 liter bevatten[3] en is zes vingers dik. Volgens de bewoners van die streek is het gemaakt van pijlpunten. Eens wilde hun koning – hij heette Ariantas – de bevolkingsomvang van de Skythen te weten komen en liet alle Skythen ieder één pijlpunt brengen. Wie dat niet deed, dreigde hij te zullen doden. Een grote hoeveelheid pijlpunten werd gebracht en hij besloot daarvan ter herinnering hieraan een monument te laten maken. Hij liet dus het bronzen vat ervan maken en het daar in Exampaios opstellen. Dit heb ik over het bevolkingsaantal van de Skythen gehoord.
[82] Het gebied daar kent geen bijzonderheden of het moeten de ongekend grote en vele rivieren zijn. Eén ding dat naast de rivieren en de uitgestrektheid van het land verbazing wekt, moet genoemd: ze laten op een rots een voetspoor van Herakles zien dat lijkt op een voetstap van een mens en 92 centimeter groot is,[4] aan de oever van de Tyres. Tot zover deze informatie. Ik zal terugkeren naar het onderwerp waaraan ik begonnen was te vertellen.[5]
[1] Zie hoofdstuk 52.
[2] Het gaat hier om de Spartaanse legeraanvoerder die namens de Griekse coalitie de laatste troepen van Perzisch koning Xerxes I in 479 voor Christus bij Plataiai versloeg; een jaar later voer hij met 50 schepen uit en nam Byzantion op de Perzen in.
[3] Het vat had een volume van 600 amforen, zo staat in de brontekst; een amforeus (Gr. ἀμφορεύς) had een inhoud van 26,2 liter (vgl. boek 1, hfdst. 51), het vat had dus een inhoud van 15.720 liter.
[4] Herakles’ voetafdruk was volgens de brontekst twee el lang (voor de berekening zie bijv. boek 1, hfdst. 60, opm. 6), dezelfde lengte als de sandaal van Perseus (vgl. boek 2, hfdst. 91).
[5] D.w.z. hij wil de draad oppakken vanaf hoofdstuk 4: Dareios’ inval in het land van de Skythen.