[56β] Vervolgens bestudeerde hij zorgvuldig welke Grieken de machtigste waren om die tot zijn vrienden te kunnen maken. Die studie leerde hem dat de Lakedaimoniërs, van oorsprong Doriërs, en de Atheners, van oorsprong Ioniërs, zich in dat opzicht van de rest onderscheidden. Dat waren de volkeren, het een Pelasgisch, het ander Grieks,[1] die al vanaf het begin excelleerden. De Pelasgen zijn nooit van hun oorspronkelijke plaats geweken,[2] de Grieken daarentegen hebben zeer vele omzwervingen gemaakt. Dit volk leefde in de tijd van Deukalion in Fthiotis en in de tijd van Doros, zoon van Hellen, in het gebied aan de voet van de Ossa en de Olympos dat ze ‘Histiaiotis’ noemen. Toen het echter door de Kadmiërs[3] werd verdreven, leefde het op de Pindos en werd ‘Makednisch’ genoemd. Daarna verplaatste het zich weer en wel naar Dryopis. Daarvandaan kwam het uiteindelijk terecht op de Peloponnesos en kreeg het Dorische volk zijn naam.
De Pelasgen en hun taal
[57] Welke taal de Pelasgen spraken, kan ik niet precies vertellen. Is het wenselijk conclusies te trekken en af te gaan op de enkele Pelasgen die nu in de stad Kreston ten noorden van de Tyrsenen leven en ooit naast hen woonden die ze Doriërs noemen (ze leefden toen in het gebied dat nu Thessaliotis heet)? Op de enkele Pelasgen die zich bij de Hellespont hebben gevestigd in Plakia en Skylake,[4] medeburgers van Atheners?[5] Op alle andere vestingsteden van Pelasgen die anders zijn gaan heten? Als we daarop afgaan en conclusies moeten trekken, spraken de Pelasgen een buitenlandse taal. Als nu alle Pelasgen zo waren, heeft de Attische volksstam die Pelasgisch was, met zijn assimilatie tot Grieken ook een andere taal leren spreken. Sterker nog, de inwoners van Krèston spreken niet dezelfde taal als wie dan ook tegenwoordig in hun buurt wonen, net zo min als de inwoners van Plakia. Zij spreken allebei dezelfde taal en dit bewijst dat zij de hen kenmerkende taal, die zij meebrachten toen zij naar die streken verhuisden, hebben behouden.
Grieken belangrijk
[58]
Het Griekse volk heeft, zo komt het mij voor, sinds zijn ontstaan zich altijd
wel van dezelfde taal bediend. Na zich van de Pelasgen te hebben afgesplitst
stelde het niet zoveel voor, maar waar het aanvankelijk klein was, is het
uitgegroeid tot een grote verzameling volksstammen, voornamelijk doordat de
Pelasgen en vele andere, primitieve volksstammen zich bij hen hebben
aangesloten. Overigens denk ik dat het volk van de Pelasgen in zijn primitieve
dagen nooit enige omvang heeft gehad.
[1] Resp. Atheners en Lakedaimoniërs, in omgekeerde volgorde genoemd ten opzichte van de vorige zin.
[2] De Pelasgen worden voor het eerst genoemd door Homèros (Ilias 2.840-843) als een stam die in de Trojaanse oorlog aan de kant van de Troianen staat.
[3] Andere benaming voor de Thebanen, afgeleid van de naam van hun eerste koning, Kadmos (Gr. Κάδμος).
[4] Deze twee steden liggen verderop aan de zuidkust van de Propontis ten noorden van Kyzikos en worden ook genoemd door Plinius Maior (Nat. Hist. 1.40 par. 142).
[5] Het gaat hier om zgn. synoikoi (Gr. σύνοικοι), Atheners die nieuwe nederzettingen hebben gesticht.