[126] Niet lang daarna werd ook Oroites alsnog slachtoffer van de wraak van Polykrates. Na de dood van Kambyses en de machtsovername door de Magiërs bleef Oroites in Sardes en bood de Perzen geen enkele hulp, toen zij door de Meden[1] van hun macht waren beroofd. In die chaotische situatie liet hij niet alleen Mitrobates om het leven brengen, het districtshoofd in Daskyleion dat hem spottend met Polykrates had vergeleken,[2] maar ook zijn zoon Kranaspes. Beiden waren in Perzië mannen van aanzien.
Hij beging allerlei misdaden en liet bijvoorbeeld een boodschapper[3] van Dareios, toen deze hem een bezoek had gebracht en het bericht hem niet aanstond, doden. Mannen moesten hem op weg naar huis opwachten. Na hem te hebben gedood liet hij hem en zijn paard spoorloos verdwijnen.
Hoe Oroites te straffen?
[127] Nu Dareios de macht had gegrepen, wilde hij Oroites bestraffen voor al zijn misdaden, metname die tegen Mitrobates en diens zoon. Het leek hem onverstandig voor iedereen zichtbaar een leger op hem af te sturen, omdat de rust nog niet was weergekeerd, de machtsovername van recente datum was en Oroites volgens zijn informatie over een groot leger beschikte. Zijn lijfwacht telde duizend Perzische lansdragers en de Frygische, Lydische en Ionische districten[4] vielen onder zijn bevel.
Zo kwam het dat Dareios hierop het volgende bedacht. Hij riep de meest prominente Perzen bij zich en sprak deze woorden: “Perzen, wie van jullie kan dit op zich nemen en op listige wijze en zonder geweld en een hoop gedoe volbrengen? Waar een list volstaat, is geweld helemaal niet aan de orde. Welnu, wie van jullie zal Oroites levend aan mij uitleveren dan wel doden? De man heeft voor de Perzen nog geen enkele betekenis gehad, maar groot kwaad aangericht. Twee van ons heeft hij uit de weg geruimd, Mitrobates en zijn zoon. Verder liet hij hen doden die door mij gestuurd werden om hem naar het hof te ontbieden, en vertoonde daarbij een onuitstaanbare arrogantie. Voordat hij de Perzen nóg groter kwaad aandoet, moet hij door ons overmeesterd en gedood worden.”
De list van Bagaios
[128] Zo luidde de vraag van Dareios en dertig van hen boden hun diensten aan. Er was niet één die weigerde. Ze ruzieden erom, waarop Dareios ze trachtte te kalmeren door hen te laten loten. Uit hen allen kwam als winnaar van de loting Bagaios, zoon van Artontes.
Na het winnen van de loting deed Bagaios het volgende. Hij stelde vele brieven op over vele onderwerpen en drukte daarop de stempel van Dareios, waarna hij met die brieven naar Sardes vertrok. Daar aangekomen en door Oroites ontvangen opende hij de brieven één voor één[5] en overhandigde die aan de koninklijke secretaris (alle districtshoofden hebben koninklijke secretarissen in dienst) om ze voor te lezen. Door de brieven te overhandigen wilde Bagaios natrekken of de lansdragers te bewegen waren tot een opstand tegen Oroites.
Hij zag dat ze groot respect voor de brieven hadden en nog groter respect voor de inhoud daarvan en overhandigde er nog een waarin deze woorden stonden: “Perzen, koning Dareios verbiedt jullie om lansdrager te zijn van Oroites.” Na het horen van die woorden lieten zij voor hem hun lansen zakken.[6] Toen Bagaios zag dat ze gehoor gaven aan de instructie van de brief, gaf dat hem de moed de laatste brief aan de secretaris te overhandigen, waarin geschreven stond: “Koning Dareios draagt de Perzen in Sardes op Oroites te doden.” Na het horen van die boodschap trokken de lansdragers hun zwaarden en doodden de man ter plekke.
Zo kwam het dat Oroites alsnog slachtoffer werd van de wraak van Polykrates.
[1] Strikt genomen behoorden de Magiërs tot een Medisch-Perzische clan.
[2] Zoals hierboven beschreven (zie hfdst. 120).
[3] ‘Boodschapper’ is een weergave van de term angeliëforos (Gr. ἀγγελιηφόρος); een variant in een van de manuscripten maakt melding van een ‘paardenkoerier’, angareios (Gr. ἀγγαρήιος), een woord uit het Perzisch (vgl. boek 8, hfdst. 98).
[4] Dit is een onnauwkeurige omschrijving; in hfdst. 90 worden de eerste drie districten vollediger genoemd.
[5] Bagaios verwijderde voor aller ogen zelf de koninklijke zegels van iedere brief.
[6] Tot dan toe hielden zij, nog gehoorzaam aan Oroites, blijkbaar hun wapens in de aanslag.