[118] Voor de Grieken die het leger ‘op bezoek’ kregen en Xerxes op een avondmaaltijd trakteerden, betekende dit het totale bankroet, zo erg zelfs dat zij uit hun huizen werden verdreven. Antipatros bijvoorbeeld, zoon van Orgeus, een van de mannen die onder zijn medeburgers het grootste aanzien genoten, was door de Thasiërs die namens de steden op het vasteland het leger van Xerxes hadden verwelkomd en een diner hadden verzorgd, als verantwoordelijke aangesteld en noteerde[1] dat het diner 400 zilveren talenten had gekost.[2]
Een duur etentje
[119] Ook in de andere steden was de rekening die de leidinggevenden opgaven, ongeveer even hoog. Het diner, dat ver van tevoren werd aangekondigd en door de Perzen heel serieus werd genomen, verliep als volgt. Zodra ze door herauten die het overal aankondigden, op de hoogte waren gebracht, verdeelden de burgers het graan in de steden en bereidden zij allen gerste- en tarwemeel, en dat maanden achtereen. Ook werden de prachtigste veedieren die zij voor een flinke prijs opkochten, vetgemest. In hokken en vijvers hielden ze trek- en watervogels om het leger van voedsel te voorzien. Verder vervaardigden ze gouden en zilveren drinkbekers en mengvaten en van alles wat maar op tafel wordt gezet. Dat was wat ze voor de koning zelf en zijn tafelgenoten hadden gemaakt; voor de rest van het leger was er alleen wat er aan eten was besteld.
Bivak voor Xerxes
Wanneer het leger gearriveerd was, stond er een tent klaar voor gebruik, alleen bedoeld voor Xerxes om er te bivakkeren; de rest van het leger verbleef onder de blote hemel. Wanneer de tijd om te dineren was aangebroken, hadden de gastheren het maar druk. Na er van het eten en de nachtrust te hebben genoten braken de anderen de volgende dag de tent op, raapten al het meubilair bijeen en trokken zo verder. Alles werd meegenomen, niets lieten zij achter.
Commentaar van de bevolking
[120] Uit die tijd stamt de welgekozen uitspraak van Megakreon uit Abdera. Hij adviseerde de inwoners van de stad allen tezamen, mannen én vrouwen, naar hun heiligdommen te gaan en er plaats te nemen als smekelingen van hun goden om hen te verzoeken om hen in de toekomst te vrijwaren van de helft van komend rampspoed en hen bijzonder te danken voor wat zij achter de rug hadden: “Koning Xerxes heeft er geen gewoonte van gemaakt iedere dag tweemaal een maaltijd tot zich te nemen. Als wij ertoe verplicht waren geweest naast een diner ook een lunch klaar te maken, konden wij kiezen: Xerxes’ komst niet afwachten of, wanneer wij dat wel zouden doen, als geen ander volk pijnlijk uitgeknepen worden.”
[1] Als magistraat moest Antipatros aan het einde van zijn aanstellngstermijn in zijn boekhouding financiële verantwoording afleggen.
[2] In boek 6, hfdst. 46, valt te lezen dat de jaarlijkse inkomsten van de Thasiërs 200 talenten bedroegen (een talent is een baar zilver met een gewicht, naar Euboïsche standaard, van 26,2 kilogram); het diner zou omgerekend naar de huidige zilverprijs (€ 0,64 per gram, d.d. 20/12/2021) meer dan € 6.700.000 hebben gekost, een goede reden voor een bankroet.