[101] Deïokes had dus de Meden tot één volk samengesmeed en was de heerser ervan. Dit zijn alle bevolkingsgroepen onder de Meden: Bousen, Paretakenen, Strouchaten, Arizanten, Boudiërs en Magiërs. Dat zijn ze allemaal.
Fraortes aan de macht
[102] Deïokes had een zoon Fraortes, die na de dood van Deïokes (hij is 53 jaar koning geweest)[1] de macht overnam. Toen hij die had gekregen, volstond het voor hem niet om slechts over de Meden te heersen. Hij begon een militaire expeditie tegen de Perzen, het eerste volk dat door hem werd aangevallen en aan de Meden onderworpen. Nu hij die twee volkeren, beide sterk, in zijn greep had, wilde hij vervolgens het ene na het andere volk in Klein-Azië onderwerpen, wat goed ging tot zijn expeditie tegen de Assyriërs.
Dat waren wel te verstaan de Assyriërs die Niniveh[2] bewoonden en door wie voorheen allen werden onderdrukt. Zij waren toen alleen komen te staan, omdat hun bondgenoten zich van hen hadden afgescheiden, hoewel het in andere opzichten goed met hen ging. Toen Fraortes dus tegen hen een expeditie ondernam, kwamen hijzelf en een groot deel van zijn leger om. Hij heeft 22 jaar geregeerd.[3]
Kyaxares verrast door de Skythen
[103] Fraortes werd na zijn dood opgevolgd door zijn zoon Kyaxares, kleinzoon van Deïokes. Volgens zeggen was hij nóg krijgszuchtiger dan zijn voorgangers. Hij nam het initiatief om z’n manschappen in Klein-Azië in afdelingen onder te brengen en elk daarvan gescheiden van elkaar op te stellen: lanswerpers, boogschutters en ruiters. Daarvóór stond alles zonder onderscheid lukraak door elkaar.
Hij was het die tegen de Lydiërs slag leverde, toen tijdens hun gevecht dag nacht werd,[4] en Klein-Azië voorbij de rivier de Halys[5] volledig aan zich had onderworpen. Nadat hij allen die zijn onderdanen waren geworden voor de krijgsdienst had opgeroepen, trok hij met z’n leger op naar Niniveh om zijn vader te wreken en die stad in te nemen. Toen hij de Assyriërs had aangevallen en verslagen, werd hij, terwijl hij Niniveh aan het belegeren was, door een groot leger van Skythen in het nauw gebracht dat onder aanvoering stond van de Skythische koning Madyas, zoon van Protothyas.[6] Zij hadden Kimmeriërs uit Europa verdreven[7] en waren Klein-Azië binnengedrongen. Zo kwam het dat ze in achtervolging van de Kimmeriërs die voor hen wegliepen in het gebied van de Meden waren terechtgekomen.
[104] De reis vanaf het meer van Maietis naar de rivier de Fasis in het land van de Kolchiërs duurt voor iemand met weinig bagage dertig dagen. De doortocht vanuit Kolchis naar het gebied van de Meden is niet ver: daartussen in heb je maar één volk, dat van de Saspeiren, en wanneer je die passeert, ben je in het gebied van de Meden.
De Skythen vielen echter niet langs die route binnen, maar sloegen een weg in verder landinwaarts die veel langer was, door aan de oostkant langs het Kaukasosgebergte te gaan. Daarop kwamen de Meden in gevecht met de Skythen, verloren de strijd en raakten hun heerschappij kwijt. Heel Klein-Azië kwam in handen van de Skythen, die hun weg vervolgden naar Egypte.
[1] Over het algemeen wordt het begin van Deïokes’ koningschap gedateerd op 715 vóór Christus; zijn dood valt dan in 662 vóór Christus.
[2] Ninos (Gr. Νίνος) of Ninua in het Akkadisch, huidig Mosoel op de oostelijke oever van de Tigris.
[3] In dat geval is Fraortes in 640 vóór Christus gestorven (vgl. opm. 1).
[4] Dit voorval is in hfdst. 74 beschreven (zie opm. 10), één moment in een langdurige oorlog (ibidem).
[5] Gezien vanuit Grieks standpunt, m.a.w. ‘ten (noord)oosten van de rivier de Halys’.
[6] Opvallend genoeg gaat het hier om een Assyrische schrijfwijze, Bartatua, van een Oud-Iraanse naam: ‘hij die over verreikende macht beschikt’.
[7] Hierover is een korte mededeling gedaan in hfdst. 15.