Druk op "Enter" om naar de inhoud te gaan

Thaleia

De negen boeken Historiën van Herodotos van Halikarnassos hebben ieder de naam gekregen van een van Apollo’s muzen. Het derde boek draagt de naam van de muze van de komedie (herkenbaar aan het komisch toneelmasker dat zij bij zich draagt): Thaleia (Gr. Θαλεία). Dit boek telt 160 hoofdstukken.

Drie verhalen

De indeling in negen boeken stamt uit de Hellenistische tijd en is het werk van de geleerden die verbonden waren aan de bibliotheek in Alexandrië. Het is nooit de keuze van Herodotos geweest om zijn werk zo te presenteren. Nadere bestudering leert dat het eerder een collectie is van 28 verhalen, zgn. logoi (Gr. λόγοι).

Anders dan in de andere boeken lopen de logoi hier niet ononderbroken door, maar worden enigszins ‘verknipt’ in het derde boek gepresenteerd. Het zevende verhaal (1-38) beschrijft Kambyses’ verovering van Egypte. Het Egyptische leger slaagt er bij Pelousion niet in de Perzische troepen tegen te houden. De stad Memfis valt en Kambyses vestigt zich in Saïs. Het achtste verhaal (61-119, 126-141 & 150-160) vertelt over de coup van de Magiërs aan het Perzische koningshof en Dareios’ troonsbestijging. Het negende verhaal (39-60, 120-125 & 142-149) brengt de lezer bij de politieke situatie op het Griekse eiland Samos en in het bijzonder zijn tiran Polykrates.

Inhoud

Hoofdpersoon van het verhaal in de eerste 38 hoofdstukken is Kambyses, die gaandeweg steeds meer trekken van waanzin vertoont. Hij choqueert de Egyptische bevolking, o.a. door de heilige Apis-stier te verwonden, maar lijkt door de goden daarvoor te worden gestraft: hij sterft aan de gevolgen van een infectie (zie hfdst. 66).

De troonsbestijging van Dareios krijgt uitgebreid aandacht. Eerst moet couppleger Smerdis uit de weg worden geruimd. Opmerkelijk is het debat dat de zeven troonpretendenten voeren over de gewenste staatsvorm: hier wordt een bij de Grieken actueel onderwerp geprojecteerd op een voor de Perzische geschiedenis belangrijk politiek moment (zie hfdstt. 80-82). Daarna volgt de uitverkiezing van de nieuwe Perzische koning. Een slimme stalknecht helpt Dareios op bijzondere wijze koning van Perzië te worden (zie hfdst. 85 e.v.).

Opkomst en ondergang van Polykrates, tiran van Samos, staan centraal in het negende verhaal. Hier valt ook het beroemde verhaal te lezen over de zegelring, die hij in zee wegwerpt (zie hfdstt. 40-43). Farao Amasis had hem geadviseerd het lot niet te tarten en afstand te doen van zijn kostbaarste bezit. De ring komt echter op wonderbaarlijke wijze terug bij Polykrates. Dit wordt door Amasis als een slecht voorteken gezien en is voor hem reden genoeg om de vriendschappelijke betrekkingen op te zeggen.

Het derde boek eindigt met de inname van Babylon door Dareios. De onneembaar geachte stad wordt door een macabere list van Zopyros alsnog veroverd (zie hfdstt. 155-157).